ΤΟ ΚΙΝΗΜΑ ΤΩΝ ΒΙΟΤΙΚΩΝ ΑΝΑΓΚΩΝ & Η ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Δεκεμβρίου 3, 2008


ΤΟ ΚΙΝΗΜΑ ΤΩΝ ΒΙΟΤΙΚΩΝ ΑΝΑΓΚΩΝ & Η ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Κατηγορίες: ΚΟΜΜΑΤΑ & ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΠΑΙΔΕΙΑ, ΠΟΛΙΤΙΚΗ & ΚΟΜΜΑΤΑ — dimkaramitsas @ 9:07 μμ
Tags: ΒΙΟΤΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ, ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΕΛΛΑΔΑ, ΚΙΝΗΜΑ, ΚΟΙΝΩΝΙΑ, ΚΟΣΜΟΣ, ΚΡΙΣΗ, ΜΕΛΛΟΝ, ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ, ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟΣ



Αφού την ξαναέφερα στην επιφάνεια, οφείλω να γράψω τι εννοώ πραγματική οικονομία γιατί την πήραν οι πολιτικοί και την παπαγαλίζουν … απαξιώνοντάς την.



Υπό την κλασσική εννοιολογική του προσέγγιση, ο όρος πραγματική οικονομία, έχει ως περιεχόμενο την υπαρκτή οικονομική δραστηριότητα και αντιδιαστέλλεται από την εικονική (οικονομία), την πλασματική και ψευδή.

Βεβαίως, δεν θα έγγραφα για να προτάξω κάτι το εννοιολογικά δεδομένο και εν ολίγοις αυτονοήτο.

Η στόχευση και η εννοιολογική προσέγγιση του όρου επιβάλλουν να δούμε βαθύτερα.

Η πραγματική οικονομία έχει στην δική μου συλλογιστική δύο επίπεδα.

Στο 1^ο επίπεδο βρίσκεται η παραγωγική προσέγγιση, όπως υφίσταται και λειτουργεί και στον καπιταλισμό του σήμερα. Εδώ ο όρος πραγματική οικονομία αναφέρεται σε υλικά αγαθά και μάλιστα σημαντικής υπεραξίας. Κατ’ αντιδιαστολή δεν αναφέρεται σε υπηρεσίες. Συμμέτοχος στην πραγματική οικονομία είναι αυτός που δημιουργεί, παράγει εκ του μηδενός. Ο αγρότης που από την γη δημιουργεί, παράγει ένα προϊόν, ο κτηνοτρόφος που δημιουργεί μέσα από την αναπαραγωγική διαδικασία των ζώων του, ο εξάγων ορυκτό πλούτο κλπ..[1] Ολόκληρος ο αποκαλούμενος πρωτογενής τομέας έχει πραγματική παραγωγική διάσταση, καθώς από μηδενική βάση καταφέρνει να δημιουργήσει «αξίες» (κατά την αστεία, αλλά επικίνδυνη καπιταλιστική θεώρηση των αγαθών). [2]

Πραγματική οικονομία αποτελούν και οι λοιποί παραγωγικοί παράγοντες που παράγουν προϊόντα σημαντικής προστιθέμενης αξίας με την μεταποίηση των πρωτογενών προϊόντων (το εάν παράγουν αγαθά είναι το ουσιαστικό ζητούμενο).

Αντίθετα, στο επίπεδο θεώρησης αυτό, μη πραγματική οικονομία είναι η οικονομία της επικουρίας. Η οικονομία όσων δεν ασχολούνται με πραγματικά αγαθά αλλά με τον ένα ή τον άλλο τρόπο «επικουρούν» τους παραγωγούς στο έργο τους ή εν γένει προσφέρουν υπηρεσίες που δεν πολλαπλασιάζουν τα πραγματικά αγαθά στον πλανήτη. Τελικά στον τομέα αυτό πολλαπλασιάζονται οι «αξίες», χωρίς να υπάρχει άμεσος πολλαπλασιασμών αγαθών. Η «αγορά» είναι ένα κλασσικό παράδειγμα τέτοιας οικονομίας και οι συντελεστές της δεν αποτελούν παραγωγούς, αλλά μεταπράτες. Αυτοί είναι που δίνουν αξιακό περιεχόμενο στα αγαθά, που μετατρέπουν το υλικό σε αξία. Αλλωστε οι μεταπράτες στο καπιταλιστικό σύστημα δεν μπορούν να λειτουργήσουν διαφορετικά, αφού έχουν μόνο αξιακή επαφή με το αντικείμενο και όχι δημιουργική ή ατομικά χρηστική σχέση. Η ίδια η αγορά είναι απλά ένας κοινωνικός μηχανισμός που έχει ως περιεχόμενο και αντικείμενο την κερδώα εκμετάλλευση της προμήθειας βιοτικών αγαθών και της κάλυψης βιοτικών αναγκών (πραγματικών ή τεχνητών) των ανθρώπων. Στα αυτά πλαίσια κινούνται οι άλλες «αγορές» και οι συνεπικουρούντες: τράπεζες, τουρισμός, μεταφορές, δικηγόροι, γιατροί κλπ… .

Στην πραγματικότητα, το κυρίαρχο πρόβλημα του πλανήτη και του καπιταλισμού είναι η αξιακή θεώρηση των αγαθών, η μετατροπή τους σε αξίες και πλέον από ένα μηχανισμό την «αγορά» που στελεχώνουν και καθορίζουν όχι οι κοινωνίες, αλλά οι αυθαιρετούντες και μη ελεγχόμενοι άνθρωποι. Το χρήμα είναι η συνθήκη και το αποτέλεσμα της αξιακής θεώρησης των αγαθών.

Στο πλαίσιο ανάλυσης αυτό, το χρήμα και η αυθαίρετη αξιακή θεώρηση/καθορισμός των αγαθών είναι αυτές που δημιουργούν το πρόβλημα. Η εξουσιαστική αξιακή θεώρηση και θέσμιση των αγαθών είναι αυτή που καταδικάζει τους ανθρώπους στην υποτέλεια και στην στέρηση. Η αξία εκπεφρασμένη σήμερα ως χρήμα είναι αυτή που χαρακτηρίζει την ανθρώπινη ζωή (και ως αξία) και παρεμβαίνει μεταξύ αγαθού και ανθρώπου. Εν ολίγοις και σε κυκλική πορεία προς τις ανάγκες του παραγωγού κυριαρχεί και στην παραγωγή και καθορίζει και την δυνατότητα προσφοράς και την δυνατότητα ζήτησης – κατανάλωσης, στον αστείο τεχνητό «νόμο» του καπιταλισμού, του «νόμου της προσφοράς και της ζήτησης».

Παράλληλα και όπως είναι αυτονόητο, η αξιακή θεώρηση των αγαθών είναι αυτή που καθιστά τον καπιταλισμό ατελή, θνησιγενή και συνολικά προβληματικό για την ανθρωπότητα, αφού η ανθρώπινη φύση ενδιαφέρεται για τα αναγκαία αγαθά και όχι για τις αξίες.

Μιλώντας για πορεία προς νεοφεουδαλισμό, αλλά και προβλέποντας την κρίση των τελευταίων μηνών είχα τα ανωτέρω στο νου μου, διότι ο καπιταλισμός πάσχει από το ίδιο το χαρακτηριστικό του, που θα το αποκαλέσω «αξιακό σύνδρομο» (δηλ. την δημιουργία τεχνητών αξιών στις οποίες δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν οι άνθρωποι, με αποτέλεσμα να πάσχει η εφαρμογή του «νόμου» του). Αλλά παράλληλα, οι απολυταρχικές εξουσιαστικές δομές, που έχει δημιουργήσει στις ανθρώπινες κοινωνίες η εξουσία της αγοράς και των κυρίων των αξιών είναι ευνόητο ότι καταρρέοντας εύκολα θα μετατραπεί σε ένα κόσμο όπου οι κατέχοντες τις αξίες θα τις μετατρέψουν σε κυριαρχία επί των αγαθών και των παραγωγικών τους μονάδων.

Στο πλαίσιο λοιπόν των κοινωνικοοικονομικών δομών αυτών, η ενίσχυση και η στροφή προς την πραγματική την παραγωγική οικονομία είναι ένα βασικό πρόταγμα προκειμένου να εξυπηρετηθούν οι ανάγκες των ανθρώπων και να χάσει πληθωριστικά η αξιακή θεώρηση την σημασία και την ισχύ της.

Ειδικά για την Ελλάδα, που έχει μετατραπεί σε μία οικονομία της επικουρίας και όχι της παραγωγής, σε μία οικονομία αξιών και όχι αγαθών, η ανάγκη είναι άμεση και αδήριτη και θα πρέπει κάθε κυβέρνηση ή πολιτικό κόμμα που σέβεται την κοινωνία στην οποία λειτουργεί, να μεριμνήσει δυναμικά για την άμεση ενίσχυση της πραγματικής οικονομίας.

Βέβαια η αξιακή θεώρηση, η «αγορά» πρέπει και αυτή άμεσα να τιθασευτεί, αλλιώς θα συνεχίσει να «παράγει» αξίες και όχι ουσία.

Βασικό κριτήριο για να καταλάβει κανείς εάν οδηγούμαστε στην διατήρηση του καπιταλισμού ή στην επιτάχυνση του νεοφεουδαλισμού είναι οι αξίες, δηλ. οι τιμές των αγαθών. Μείωση των τιμών στην επόμενη φάση της κρίσης (από τον Ιανουάριο του 2009 και μετά) θα σημαίνει ότι ο καπιταλισμός θα επιβιώσει, καθώς θα αποκαθίσταται η λειτουργία της αλυσίδας αγαθό – αξία – άνθρωπος. Αύξηση των τιμών ή στέρηση των αγαθών (συνεπακόλουθο του αξιακού συνδρόμου) θα σημαίνει ότι οδεύουμε ολοταχώς προς το νεο-φεουδαλισμό.

Η προσωπική μου εκτίμηση είναι ότι η πορεία προς το νέο-φεουδαλισμό θα συνεχιστεί, αλλά με συντηρητικά βήματα που θα φέρνουν τον άνθρωπο ολοένα πιο αδύναμο και στερημένο αξιών.

Δυστυχώς, η πορεία της Ευρωπαϊκής Ενωσης προς το νέο-φεουδαλισμό, είναι ταχύτατη και δεδομένη και προκύπτει από τις υπαγορευόμενες άνωθεν αποφάσεις των λακέδων πολιτικών της. Αλλωστε η Ευρώπη έχει μακρά παράδοση φεουδαλισμού … .

Από την ανάλυση αυτή, που εξηγεί την δομή του καπιταλισμού ως παρέμβαση μεταξύ αγαθού και ανθρώπου, αλλά και τον ίδιο τον αντιορθολογικό και αντιανθρώπινο χαρακτήρα του, θα μπορούσε να γραφτεί ολόκληρο βιβλίο ή βιβλία.

Δεν το αναπτύσσω σκόπιμα και για δύο λόγους: ο 1^ος είναι για να κάτσετε μόνοι σας να στοχαστείτε, να εφαρμόσετε οι ίδιοι τις ανωτέρω αρχές σε κάθε λειτουργία του συστήματος. Ο 2^ος λόγος είναι καθαρά πολιτικός, δεν έχω σκοπό να οδηγήσω τους ανθρώπους να ψάχνονται μέσα στις αξιακές ισορροπίες και τους μηχανισμούς τους, που ούτως ή άλλως άλλοι διαμορφώνουν. Σκοπός μου είναι να προχωρήσω στην 2^η φάση της ανάλυσης της «πραγματικής» οικονομίας, της οικονομίας των κοινωνιών και των ανθρώπων, γιατί αυτό είναι το «δώρο» που μπορώ να δώσω στους αδελφούς μου … τους άλλους ανθρώπους.

Αφού προκαλέσω κάθε μωρόσοφο, οικονομολόγο και μη, να ανατρέψει εάν μπορεί το πιο πάνω κομμάτι της ανάλυσης, θα προχωρήσω στο 2^ο πλαισίο θεώρησης της πραγματικής οικονομίας.

Βέβαια πολλά, ίσως τα περισσότερα σας είναι γνωστά, αλλά θεωρώ καθήκον μου να αποκαλύψω και άλλα … .

Εχω ξαναγράψει για τις βιοτικές ανάγκες και πως αυτές καθορίζουν την ύπαρξη και την πορεία του ανθρώπου, για την μοναδική νομοτελειακή τους σχέση με τον άνθρωπο και την πορεία της ανθρωπότητας. Τις βιοτικές ανάγκες τις καλύπτουν κατά βάση υλικά αγαθά. Είναι αυτά τα αγαθά που παράγει μία πραγματική οικονομία ή η πραγματική οικονομία. Τις άλλες, τις ψυχικές βιοτικές ανάγκες τις καλύπτουν οι άνθρωποι μέσω των πολιτικών συστημάτων (ισότητα = δημοκρατία = παιδεία, γνώση, υγεία), αλλά και μόνοι τους, καθώς κανείς δεν μπορεί και δεν πρέπει εξουσιαστικά να επιβάλλεται σε όσα μπορούν ψυχικά να του χαρίσουν οι άλλοι άνθρωποι.

Οι ίδιες οι βιοτικές ανάγκες και η δυνατότητα από όλους να τις καλύπτουν, είναι αυτές που καθιστούν τον άνθρωπο ελεύθερο, χειραφετημένο, αξιοπρεπή, άξιο, ίσο και υπεύθυνο.

Εγραψα κάποτε για την οικονομία χωρίς κέρδος, πρότεινα την τράπεζα χωρίς κέρδος, το σουπερμάρκετ χωρίς κέρδος για να οδηγήσω κάποιους να σκεφτούν πως το αξιακό σύστημα οικονομίας είναι αυτό που απομονώνει και παρεμβάλλεται μεταξύ ανθρώπων και αγαθών. Για να σκεφτούν ακόμα και πως εύκολα μπορούν να νικήσουν τον καπιταλισμό. Είμαι βέβαιος πως, αν δεν το καταλάβουν σύντομα οι κοινωνίες, θα το καταλάβουν οι νέο-φεουδαλιστές και θα προσφέρουν άμεσα αγαθά στους ανθρώπους για να τους εξουσιάσουν (αταβιστικά το κάνουν με τις διάφορες «φιλανθρωπίες»), για αυτό σας ξορκίζω, καταλάβετέ το όσο είναι καιρός: πρέπει να φτιάξουμε μία οικονομία που θα καταργεί τις άλλες αξίες, θα αποκαθιστά την αμεσότητα της σχέσης του ανθρώπου με τα αγαθά, τα βιοτικά αγαθά και όποια δημοκρατικά αποφασίζει ότι μπορούν να αποτελέσουν τέτοια αγαθά. Η αποκατάσταση της αμεσότητας της σχέσης βιοτικών αγαθών – ανθρώπου και η απαξίωση και κατάργηση της ενδιάμεσης οικονομίας των αξιών θα φέρει την αλλαγή, θα φέρει τις κοινωνίες των πραγματικών ανθρώπων.

Στο πλαίσιο αυτό η ενίσχυση της αυτάρκειας μέσα από μία πραγματική οικονομία των αγαθών είναι αυτή που παίζει καθοριστικό ρόλο. Τα έχω γράψει εκτενέστερα, τα γράφω και συνοπτικά, καθώς αυτή θα φέρει την πραγματική κοινωνική αλλαγή.

Μέσα από την αμεσότητα της σχέσης ανθρώπων – αγαθών και την αυτάρκεια σε αυτά μπορεί κάθε κοινωνία να εγγυηθεί στις γενιές που έρχονται ότι κάθε παιδί που θα γεννιέται δεν θα πεινάσει, δεν θα νοιώσει άνισο και μειωμένο, θα έχει επάρκεια βιοτικών αγαθών και κάλυψη των βιοτικών του αναγκών. Αυτή είναι η δίκαιη κοινωνία, αυτό είναι το δίκαιο κράτος.

Και επειδή το δίκαιο κράτος είναι αποτέλεσμα της δίκαιης κοινωνίας και πρέπει να καλύπτει την βιοτική ανάγκη της ισότητας, πρέπει να δημιουργήσουμε την πολιτεία της ισότητας και της ευθύνης, της ίσης αξίωσης κάθε ανθρώπου, που είναι η πολιτεία της δημοκρατίας, της πραγματικής δημοκρατίας, των πραγματικά ίσων δικαιωμάτων και υποχρεώσεων. Μόνο μέσα από την δημοκρατία πραγματώνεται η βιοτική ανάγκη της ισότητας, έτσι γίνεται πραγματικότητα η λαϊκή κυριαρχία, η κοινωνική ανθρώπινη κυριαρχία.

Πρέπει συνεπώς το πολιτικό σχέδιο για το οποίο έχουμε γράψει πολλοί, για τους θεσμούς άμεσης δημοκρατίας (με πρόταση από τους πολίτες και απόφαση με δημοψηφίσματα), αλλά και τους θεσμούς επιτροπών κοινωνικής δημοκρατίας, άμεσα εκλεγμένων και παράλληλα λειτουργούντων μεταξύ τους, να τεθεί και να κερδηθεί ως πολιτικό στοίχημα και πολιτικός όρος για την κοινωνική αλλαγή, τον πραγματικό κοινωνικό μετασχηματισμό. Μετά θα μπορούμε σαν κοινωνία να μετασχηματίσουμε όλες τις δομές του συστήματος και να πάμε σε πραγματική, άμεση δημοκρατία ισότητας, αξιοποιώντας τα επιστημονικά επιτεύγματα. Για τις άλλες παράλληλες αρχές της διαφάνειας, της κοινωνικής «ιδιοκτησίας» της γνώσης, της δημιουργίας, της τεχνολογίας, της εφεύρεσης έχουν γραφτεί οι τρόποι, η πρακτική είναι ήδη κτήμα μας.

Στην παραγωγή, στην πραγματική οικονομία της κοινωνίας έχει επίσης γραφτεί πως πρέπει να κινηθούμε. Χωρίς την ανάγκη μεγάλων αξιακών «κεφαλαίων», παράγοντας γνώση που ανήκει σε όλους μέσα από την κοινωνία, μέσα από την διαδικασία της εκπαίδευσης και μετασχηματίζοντάς την σε πραγματική παιδεία. Παιδεία για τους παραγωγούς της και όλη την κοινωνία. Μέσα από την μελέτη του τόπου μας και των πραγματικών δυνατοτήτων του μπορούμε να ξέρουμε, να μάθουμε επιτέλους τι μπορεί να παράγει και πως, ώστε να καλύψουμε τις βιοτικές μας ανάγκες με τα αγαθά που μπορεί να παράγει ο τόπος. Αυτό σημαίνει και σεβασμό και όχι βιασμό του τόπου μας, όπως η οικονομία των αξιών κάνει πολλά χρόνια τώρα. Αυτό σημαίνει αέναες αειφόρους παραγωγές και δυνατότητες για το μέλλον. Διότι εμείς ως κοινωνία θα είμαστε αυτοί που θα αποφασίσουμε για τις βιοτικές μας ανάγκες και όχι οι «κύριοι» της αξιακής οικονομίας.

Μέσα από την διαδικασία της ενδοσκόπισης και της κατεύθυνσης αντίστοιχα με την κατεύθυνση και τα ταλέντα του καθενός (διαδικασία που και πάλι θα προκύψει δωρεάν μέσα από το εκπαιδευτικό σύστημα) θα αξιοποιήσουμε και θα εκφράσουμε, θα στηρίξουμε τις δυνατότητες κάθε Ελληνα, κάθε νέου παιδιού, που σήμερα το περιμένει η αβεβαιότητα και η αξιακή απαξίωση της οντότητας και της ύπαρξής του. Ας στηρίξουμε το μέλλον αυτών των παιδιών, αυτών των Ελλήνων, δίνοντάς τους την δυνατότητα να δημιουργήσουν, να εκφραστούν, να γίνουν … . Ας αξιοποιήσουμε για να στηρίξουμε οικονομίες συλλογικοτήτων κονδύλια και κεφάλαια που πηγαίνουν σε επιδόματα πείνας, σε επιδόματα εξάρτησης και ανθρώπινης απαξίωσης. Η δική μας αξία είναι ο άνθρωπος, αυτός δημιούργησε τις κοινωνίες από την ανάγκη της κάλυψης των βιοτικών αναγκών και σε αυτή την ανάγκη ας ξαναγυρίσουμε και ας την ξαναεκφράσουμε. Οι δικές μας παραγωγικές μονάδες της πραγματικής οικονομίας πρέπει να ανήκουν σε πολλούς, σε πολλούς που τους αρέσει αυτό που κάνουν, που αξιοποιούν τις κλίσεις και τα ταλέντα τους κοινά και ισότιμα και όχι εξουσιαστικά. Οι ατομικότητες ισχύος που λειτουργούν με τις αξίες και τις υπεραξίες πρέπει να σταματήσουν να ελέγχουν τις κοινωνίες και τους ανθρώπους και σήμερα μόνο εμείς, με την ισχύ των αριθμών μας και της κοινής ίσης προσπάθειας μπορούμε να τα καταφέρουμε. Δίπλα και μέσα σε αυτή την προσπάθεια, ενεργός σύμβουλος είναι η ίδια η κοινωνία. Η κοινωνία με την δημοκρατική συμμετοχή και επιλογή βρίσκεται σε κάθε μορφή επιμέρους οργάνωσης της πραγματικής οικονομίας, αλλά και τους συνόλου των δομών της. Ακούει, προτείνει, επιλέγει, καθοδηγεί, αποφασίζει. Είναι ευτυχώς και αυτά γραμμένα, έχουν αναλυθεί και αποκτήσει πρακτική, ουσιώδη και λεπτομερή έκφραση και οντότητα.

Ετσι μπορούμε να προχωρήσουμε σε μία πραγματική οικονομία των αγαθών, σε μια αμεσότητας της επαφής τους με τον άνθρωπο. Οσοι χρειαστεί και θέλουν να παρέχουν υπηρεσίες ας μετέχουν ίσα και όχι καθοριστικά στο γίγνεσθαι, ας γίνουν οι αναγκαίοι κοινωνικοί υπάλληλοι και όχι οι αξιακοί δυνάστες της κοινωνίας. Σκοπός της λειτουργίας τους : η εύρυθμη προμήθεια των αγαθών και η ίση κάλυψη των υπολοίπων αναγκών.

Δεν κάνω λόγο για κοινωνία στέρησης, αλλά για κοινωνία επάρκειας, για κοινωνία συνολικής ευδαιμονίας και είναι εύκολο να το πετύχουμε αυτό αξιώνοντας τους ανθρώπους και δίνοντας σε όλους την δυνατότητα να ζήσουν μια πραγματική ζωή.

Είναι η ίδια η κοινωνία που μελετά και αποφασίζει εάν κάποιο αγαθό αποτελεί βιοτική της ανάγκη, εάν και πώς θα το απολαμβάνουμε όλοι μας, χωρίς αξιακή παρέμβαση αλλά μόνο με παραγωγική κάλυψή του.

Εδώ έρχεται η ώρα του διεθνισμού, της αδελφοσύνης των λαών. Οι ίδιοι οι λαοί στέκονται ο ένας δίπλα στον άλλο. Η πείνα του ενός είναι υποχρέωση του άλλου να παράγει περισσότερα για να τον θρέψει, η υποχρέωση να δεχθεί να φιλοξενήσει, να ενισχύσει, να στηρίξει. Στον κόσμο των αγαθών κανείς λαός δεν μπορεί να τα παράγει όλα, όλοι όμως οι λαοί του πλανήτη αποδεικνύεται κάθε ημέρα πως μπορούν να το κάνουν, γιατί το σημερινό «όλα» είναι αποτέλεσμα της εργασίας όλου του πλανήτη.

Αυτή η κοινή αδελφοσύνη που είναι αποτέλεσμα της ισότητας μπορεί να μας κάνει να ζήσουμε καλύτερα, χωρίς στρατούς και σιδερόφρακτα σύνορα.

Καταργώντας τον κόσμο των ψεύτικων αξιών, των υποαξιών και των υπεραξιών, αποκαθιστούμε την σχέση των αγαθών με τους ανθρώπους, την σχέση παραγωγού – ανθρώπου αναλωτή, φτιάχνουμε την πραγματική κοινωνική οικονομία που στοχεύει στον άνθρωπο και όχι στις τεχνητές «αξίες». Καλύπτουμε τις βιοτικές μας ανάγκες, απελευθερωνόμαστε και δίνουμε στην ζωή το πραγματικό της νόημα, ανασαίνουμε και βιώνουμε ως άνθρωποι και όχι ως κίβδηλα αξιακά εκμεταλλεύσιμα κάποιων ολιγαρχών.

Ας αγωνιστούμε σύντροφοι για κάτι που έχει πραγματική ουσία και νόημα.



[1] Στο σημείο αυτό θα πρέπει να δούμε και ένα ακόμα ουσιαστικό διαχωρισμό που έχει να κάνει με την αέναο ή μη παραγωγή, αυτή που αποκαλείται αειφόρος. Στην περίπτωση του ορυχείου, η παραγωγή δεν είναι αέναη και αειφόρος, αλλά έχουμε αφαίρεση αγαθού – αξίας χωρίς την δυνατότητα αναπλήρωσης. Αντίστοιχο φαινόμενο μπορεί να παρατηρηθεί και στην αγροτική οικονομία είτε άμεσα (καταστροφική υπερεκμετάλλευση) είτε έμμεσα με την χρήση τοξικών φαρμάκων ή μεθόδων παραγωγής που καταστρέφουν όσους και όσα έρχονται σε επαφή με αυτά.




[2] Όπως θα δούμε παρακάτω, ο παραλογισμός αυτός είναι βάση της παγκόσμιας παράνοιας. Τα αγαθά είναι αγαθά (εν προκειμένω τροφή) που εξυπηρετούν βιοτικές ανάγκες του ανθρώπου και όχι «αξίες».