ΠΡΩΤΑΙΤΙΟ, Η ΜΕΤΑΛΛΑΓΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ – ΥΛΗΣ και η θεωρία των βιοτικών αναγκών
Αφιερωμένο στον Εμπεδοκλή (και τον Παρμενίδη).
Ως θεμελιωτής και ιδρυτής της θεωρίας των βιοτικών αναγκών χρειάζεται να δημοσιεύσω τους στοχασμούς μου πάνω στην οντολογία του ανθρώπου και στα αίτια της δράσης του.
Είναι πολύ παλιό, σχεδόν αρχέγονο το ερώτημα για τις αιτίες, τις εσώτερες βάσεις κίνησης του ανθρωπίνου όντος. Πολλές είναι οι φιλοσοφικές θεωρίες που διατυπώθηκαν στο κύλισμα στην ανθρώπινης ιστορίας (ιδεαλισμός, βολουνταρισμός, υλισμός, ντετερμινισμός κ.α.), κοντά σε αυτές το «ανεξήγητο» του ερωτήματος προκάλεσε και την μεταφυσική ή θρησκευτική θεώρηση των πραγμάτων. Ισως να υπάρχει «μεταφυσική» στην απάντηση του ερωτήματος και ίσως σήμερα να μπορούμε να την αγγίξουμε ή να την φανταστούμε.
Πολλοί στοχαστές για να βρουν απάντηση στα ερωτήματά τους αναφέρθηκαν στον άνθρωπο ως το κέντρο του κόσμου. Μια καθαρή ματιά γύρω μας, μια απλή κατανόηση του φυσικού περιβάλλοντος, του πλανήτη, του ηλιακού συστήματος, του γαλαξία, του γαλαξιακού συστήματος, μια απλή θεώρηση του απείρου μας οδηγεί σε ένα ασφαλές συμπέρασμα: στην απόρριψη της ανθρωποκεντρικής θεώρησης του σύμπαντος. Ο άνθρωπος είναι ένα κομμάτι του σύμπαντος, υλικά απειροελάχιστο. Αυτό δεν σημαίνει ότι μέσα από τις κοσμοθεωρίες που εξετάζουν κοντόφθαλμα τον άνθρωπο ως το κέντρο του σύμπαντος δεν μπορούν να προκύψουν κάποια χρήσιμα συμπεράσματα και κάποιες αλήθειες. Απλά αυτές κινούνται συχνά σε κοντόφθαλμες εγωπαθείς κρίσεις και συμπεράσματα που αφορούν τον άνθρωπο και τις κοινωνίες του. Αντίστοιχης ποιότητας θεώρηση έχουν και πολλές θρησκείες, που αναφέρονται στον άνθρωπο και κινούνται γύρω από αυτόν αποφεύγοντας να αγγίξουν την ουσία της ανθρώπινης ύπαρξης και τους λόγους κίνησής της επικαλούμενες «θέσφατα» και δόγματα.
Η πρώτη θέση και άποψή μου είναι ότι το σύμπαν, ούτε καν ο πλανήτης δεν μπορούν να προσεγγιστούν ορθά με θέσεις και απόψεις που εννοούν τον άνθρωπο ως το κέντρο του. Το ορθό είναι να δούμε τον άνθρωπο ως κομμάτι του σύμπαντος και του πλανήτη, ένα κομμάτι στην πραγματική φυσική του διάσταση. Πρέπει να εκκινήσουμε από αυτό που νοούμε για να δούμε εάν υπάρχει και κάτι που δεν νοούμε και δεν εννοούμε: το μαθηματικό άπειρο, άπλαστο και ακατάληπτο με τα αισθητήρια μας.
Πνεύμα και σώμα, ενέργεια και ύλη.
Από πολλούς στοχαστές στην ανθρώπινη ιστορία έχει τεθεί το ερώτημα του «πρωταιτίου» με πολλές εκφάνσεις : πνεύμα ή σώμα, μόνο πνεύμα, μόνο σώμα … . Ακόμα και ως αντικείμενο εξωτερικής παρέμβασης έχει νοηθεί ο άνθρωπος και η δράση του. Κάπου εκεί παρεμβάλλεται και η «ψυχή» είτε ως διακριτό στοιχείο είτε ως στοιχείο άυλο και πνευματικό. Τι ισχύει κατά την άποψή μου από τα ανωτέρω ; Τίποτα και όλα μαζί καθώς η αλήθεια ίσως να κρύβεται κάπου αλλού.
Για να φθάσουμε σε κάποια ουσιαστικά συμπεράσματα θα πρέπει να εννοήσουμε τον ίδιο τον άνθρωπο, τα υπόλοιπα όντα, την ύλη και το σύμπαν. Θα διαπιστώνετε όλοι πως αυτό είναι σήμερα αδύνατο καθώς ο άνθρωπος ως ον συλλαμβάνει και εννοεί τα πράγματα με βάση τα πεπερασμένα αισθητήριά του και δεν έχει μάθει ή καταφέρει (ίσως και να μην μπορεί) να εννοήσει το σύμπαν μέσα από άλλες διαστάσεις, ακόμα και με επέκταση των αισθήσεών του. Εννοώ ότι ακόμα και εάν μπορούμε να καταγράψουμε μία ακτινοβολία ή έναν υπέρηχο δεν μπορούμε να την εννοήσουμε, να την αντιληφθούμε στην πλήρη και αισθητή διάστασή της. Το 1ο λοιπόν ασφαλές συμπέρασμα για τον άνθρωπο είναι ότι αντιλαμβάνεται τον κόσμο υλικά με βάση τα αισθητήριά του και αυτά τα αισθητήρια παρέχουν μια συγκεκριμένη εικόνα της πραγματικότητας, που είναι μόνο ένα μέρος της. Αντίστοιχα, διαφορετική εικόνα της πραγματικότητας και διαφορετικό μέρος της κατέχουν και εννοούν τα άλλα έμβια όντα. Ισως ακόμα και τα υλικά που θεωρούμε και αποκαλούμε «άψυχα» να διαθέτουν μία δική τους «εικόνα» για το σύμπαν, το οποίο και συναποτελούν, μια εικόνα που μπορεί να μεταφράζεται με τα ανθρώπινα δεδομένα σε ενεργειακά πεδία και σε μετατροπές της ύλης. Στην πορεία του ανθρώπου και της ζωής στον πλανήτη, τα αισθητήρια προϋπάρχουν, οι αισθήσεις είναι προδεδομένες και αποτελούν ένα κλειστό αριθμό συνδεδεμένο άμεσα με τον άνθρωπο ως ον. Ο δαρβινισμός μπορεί να ισχύει μετά από αυτές και εξηγείται με βάση την διαβίωση των ανθρώπων πάνω στην γη. Η εξέλιξη του είδους μπορεί να υπάρχει ως αναγκαιότητα, αναγκαιότητα για καλύτερη ή λιγότερη όσμηση, αφή, ακοή, όραση, γεύση … . Οι αισθήσεις όμως προϋπάρχουν ως ιδιότητες του όντος και αυτές δεν προήλθαν από το «δαρβινικό προτσές» ή τουλάχιστον καμία δαρβινική εξελιγκτική θεωρία δεν μπορεί να τις εννοήσει και πολύ περισσότερο να τις εξηγήσει.
Το 2ο ασφαλές συμπέρασμα είναι ότι ο άνθρωπος ως ον είναι ένας υλικός μηχανισμός με συγκεκριμένες βιοτικές ανάγκες. Είναι παράλληλα ένας μηχανισμός που μπορεί να μετατρέπει την ύλη σε ενέργεια (σε κατανοητά ή μη κατανοητά επίπεδα μηχανισμών). Ένας αντίστοιχος μηχανισμός καταφέρνει να δημιουργεί ύλη με βάση την ενέργεια (κυτταρογέννεση). Στην πραγματικότητα το φαινόμενο της μεταβολής της ύλης σε ενέργεια και της ενέργειας σε ύλη υπάρχει και διαχέει όλο το σύμπαν, όπως το αντιλαμβανόμαστε. Από αυτό το νόμο δεν μπορεί να ξεφύγει και ο άνθρωπος, ούτε τίποτα στο σύμπαν. Απλά ο άνθρωπος, όπως δεν έχει καταφέρει να συλλάβει τις κοσμικές οντότητες και δυνάμεις, δεν μπορεί να συλλάβει και να εννοήσει πλήρως τους μηχανισμούς μετατροπής της ύλης σε ενέργεια και της ενέργειας σε ύλη. Κυρίως δεν μπορεί να εννοήσει το «πρωταίτιο», το τι προηγείται και θέτει σε λειτουργία τον μηχανισμό μετατροπής. Σημειώνω πως αναφέρομαι σε ενέργεια και ύλη, μόνο για τον λόγο εννόησης της διαδικασίας, των πραγμάτων, από τον σύγχρονο άνθρωπο.
Κανείς άνθρωπος σήμερα δεν μπορεί να ορίσει και να εξηγήσει το «πρωταίτιο». Π.χ. πεινάω επειδή εκκρίνονται υγρά στο στομάχι ή εκκρίνονται υγρά στο στομάχι επειδή υπάρχει κάποια βιολογική εντολή; και είναι αυτή εντολή ύλης ή ενέργειας; Σκέφτομαι χρησιμοποιώντας ύλη (ορμόνες, ιχνοστοιχεία, εγκέφαλο …) ή υπάρχει κάποια ενέργεια (π.χ. ηλεκτρισμός) ή εξωτερικό ερέθισμα που προκαλεί ενεργειακά την σκέψη και προκαλεί την χρήση ύλης;
Το αμφίδρομο θεώρημα – ερώτημα θα παραμείνει για πάντα αναπάντητο και πάντοτε θα οδηγεί σε λάθος απόψεις και θεωρήσεις, εάν επιμείνουμε στην διάκριση της ύλης από την ενέργεια.
Στην πραγματικότητα στο σύμπαν ύλη και ενέργεια αποτελούν ένα και το αυτό και απλώς εναλλάσσονται μορφικά όπως εναλλάσσονται και στις διαδικασίες των έμβιων όντων. Πρωταίτιο όλων δεν υπάρχει και υπάρχει ταυτόχρονα, πολυδιάστατα, πολυσχιδώς και παντού. Δεν μπορούμε σήμερα να το εννοήσουμε παρά μόνο στο ελάχιστο και σχεδόν εντελώς θεωρητικά και το «πρωταίτιο» είναι πάντοτε και απότοκο ατομικών χαρακτηριστικών. Νόμος του σύμπαντος είναι η συντεταγμένη αταξία. Είναι αταξία γιατί δεν μπορούμε να την εννοήσουμε ως μηχανισμό μεταβολής της ύλης σε ενέργεια και της ενέργεια σε ύλη. Όμως αυτή η μεταβολή συμβαίνει, υπάρχει παντού και σε κάθε επίπεδο που μπορούμε να σκεφτούμε. Η ταυτότητα και τα είδη της ενέργειας και της ύλης μας είναι στην πραγματικότητα άγνωστα, ίσως και μη αισθητά. Υπακούουν όμως όλα σε ένα κανόνα, σε ένα νόμο ισορροπίας, ακόμα και όταν εμείς τα αντιλαμβανόμαστε ως εξαιρετικά φαινόμενα, ως σπάνια και αξιοπερίεργα. Ολες οι πιο πάνω θεωρίες, όλες οι θεωρίες για το «πρωταίτιο» ισχύουν ή μπορεί να ισχύουν και αυτό δεν είναι αποτέλεσμα μιας λογικής σχετικισμού, αλλά μιας λογικής αντίληψης του πεπερασμένου εννόησης των μηχανισμών της μεταλλαγής ενέργειας και ύλης, ύλης και ενέργειας. Εάν υπάρχει μυστικό ερώτημα που οδηγεί στην ανακάλυψη του «πρωταιτίου» θα πρέπει να ψάξουμε καλά και να επικεντρώσουμε στους μηχανισμούς μεταλλαγής ενέργειας – ύλης και στους κανόνες ισορροπίας τους. Το εάν υπάρχουν μη κατανοητές διαστάσεις ή δεν υπάρχουν στην πραγματικότητα οι κατανοητές από τον άνθρωπο διαστάσεις ή είναι στην ουσία διαφορετικές από αυτές που εννοούμε ή είναι πλάσματα των αισθητηρίων είναι επίσης ένα ερώτημα που μπορεί να εννοηθεί μόνο μέσα από την εννόηση της ισορροπίας μεταλλαγής ενέργειας – ύλης και των συναφών διαστάσεων και μορφών που λαμβάνουν.
Στην ουσία «πρωταίτιο» είναι το ίδιο το «ον» είτε υφίσταται ως ενέργεια είτε ως ύλη, είτε ως αμφοτερότητα μεταλλαγής, καθώς στην ουσία πρόκειται για το ίδιο «πράγμα», την ίδια βάση. Ο νόμος της ισορροπίας ενέργειας – ύλης είναι νόμος συντήρησης και διατήρησης.
Ο ίδιος νόμος είναι αποτυπωμένος μέσα στον άνθρωπο, αφού και αυτός είναι κομμάτι του ίδιου σύμπαντος της ίδιας εναλλαγής. Απλώς δεν το είχαμε εννοήσει … . Ο ίδιος ο άνθρωπος ως όν κατέχεται και καθορίζεται από τα αυτά χαρακτηριστικά και κανόνες και δημιουργεί ή αγωνίζεται να δημιουργήσει τις δικές του οντολογικές ισορροπίες που υπηρετούν τις ίδιες ανάγκες συντήρησης του όντος. Η παραβίαση των ισορροπιών ανατρέπει την λειτουργία των μηχανισμών μεταλλαγής και δημιουργεί οριστικές καταστάσεις ύλης και ενέργειας επί του όντος. Αντίστοιχοι κατανοήσιμοι κανόνες υφίστανται και λειτουργούν σε όλα τα έμβια όντα και ίσως και στα εννοούμενα σήμερα ως άψυχα και υλικά, αφού και σε αυτά ενυπάρχει ενέργεια.
Προικισμένος ο άνθρωπος, άγνωστο από ποίον και τι, με ένα εξαιρετικό εγκέφαλο, ένα όργανο καθορισμού και ελέγχου μετατροπής ενέργειας – ύλης έχει καταφέρει ως όν μέχρι σήμερα να μπορεί να παρεμβαίνει στα δικά του εσωτερικά πλαίσια στον μηχανισμό μεταλλαγής ενέργειας – ύλης και να του επιφέρει απλές (ίσως χονδροειδείς) μετατροπές και αναστολές. Δεν μπορεί όμως σε καμία περίπτωση να ξεπεράσει τα όρια του, που είναι τα όρια του συμπαντικού νόμου της μεταλλαγής ύλης – ενέργειας και της ισορροπίας της. Όταν η ενέργεια ξεπεράσει την ύλη, η έλλειψη της τελευταίας προκαλεί την αναζήτησή της και την παύση της κατεύθυνσης της ενέργειας σε άλλες λειτουργίες. Όταν η ύλη ξεπεράσει την ενέργεια, η τελευταία προκαλεί αδιαφορία για την ύλη, ώστε να επέλθει εξισορρόπηση. Η θνητότητα, η ανθρώπινη εντροπία προκαλείται από τον εξωτερικό συμπαντικό νόμο, που επιβάλλει την αέναη (για τα δικά μας όρια της χρονικής διάστασης, εάν αυτή υφίσταται και δεν είναι συμβατική) μετατροπή της ύλης σε ενέργεια. Η εσωτερική ανθρώπινη εντροπία προκαλείται από τον ίδιο νόμο. Όμως παρόλη την υπακοή του στο νόμο της φύσης, ο άνθρωπος έχει την δυνατότητα της επιλογής και εναλλαγής μεταξύ ενέργειας και ύλης, αυτό είναι και το βασικότερο και βαθύτερο αίτιο αυτών που αποκαλούμε ευφυΐα και φαντασία. Αμφότερα και όσα ανθρώπινα χαρακτηριστικά τα συνοδεύουν (σύνοδα) αποσκοπούν στην ρύθμιση αυτής της ισορροπίας μεταλλαγής ενέργειας – ύλης, ώστε να επιτευχθεί και να εξασφαλιστεί αυτή η ισορροπία και στο μέλλον, καθώς σκοπός και ουσία της βίωσης του ανθρωπίνου όντος είναι η διατήρηση της μεταλλαγής αυτής. Απλά ο ανθρώπινος εγκέφαλος έχει ευρύτερη συνείδηση του κανόνα μεταλλαγής ενέργειας – ύλης (αυτό που αποκαλούμε ως ένστικτο αυτοσυντήρησης), την οποία και επιδιώκει να ρυθμίσει, ώστε να ικανοποιήσει τις ανάγκες του (που είναι ανάγκες λειτουργία αυτής της μεταλλαγής). Εχει μέσα του το νόμο της μεταλλαγής ο άνθρωπος, τον αντιλαμβάνεται χωρίς να μπορεί να τον περιγράψει, προσπαθεί να παρέμβει σε αυτόν και να τον τιθασεύσει (πράγμα βιολογικά αδύνατο εάν θέλει να διατηρηθεί ως άνθρωπος), χωρίς να τον γνωρίζει επακριβώς, χωρίς να μπορεί να τον εννοήσει ως με τα αισθητήρια ως νόμο, χωρίς στην πραγματικότητα να μπορεί να ξεφύγει από αυτόν εξακολουθώντας ταυτόχρονα να λειτουργεί στην ανθρώπινη διάσταση, παρά μόνο μπορεί να παρεκκλίνει, να επιλέξει, να φανταστεί, να προβλέψει και να σχεδιάσει.
Στις παραδοχές αυτές βασίζεται και η θεωρία μου, η θεωρία των βιοτικών αναγκών, η θεωρία που εξηγεί τον άνθρωπο και την ανθρωπότητα και επιδιώκει ένα καλύτερο μέλλον για όλους τους ανθρώπους. Πραγματική ατομική και κοινωνική πρόοδος μπορεί να υπάρξει μόνο εάν κατανοήσουμε το είδος μας και τους νόμους που το διέπουν και δεν καταστρέψουμε τοις πράγμασι ή φαντασιακά την αυθύπαρκτη ισορροπία της μεταλλαγής ενέργειας – ύλης με υπέρμετρες ηλίθιες επιλογές. Η πραγματική πρόοδος του είδους είναι η ανακάλυψη του νόμου της μεταλλαγής ενέργειας – ύλης ως «πρωταιτίου» και η λειτουργία της κοινωνίας και των ανθρώπων με βάση τους βιοτικούς τους κανόνες. Οι βιοτικοί κανόνες είναι άμεσο επακόλουθο του συμπαντικού νόμου που έχουμε μέσα μας και πρέπει να εξερευνήσουμε και να συλλάβουμε όπως οντολογικά μπορούμε.
Με φιλικούς χαιρετισμούς
Δημ. Καραμήτσας
Φόρουμ 
Τρι Μάης 18, 2010 2:18 pm