[justify]Είναι γεγονός ότι τελευταία η ποιότητα της δημοκρατίας όπως την βιώνουν οι πολίτες σε όλα τα λεγόμενα «ανεπτυγμένα» δυτικά κράτη ολοένα και υποβαθμίζεται. Σαν σημαντικότερο πρόβλημα αυτού του φαινομένου θεωρείται ότι αποτελεί το συνεχώς μειωμένο ενδιαφέρον του πολίτη για τα κοινά και ο αποκλεισμός του από τις διαδικασίες διαμόρφωσης και λήψης των αποφάσεων.
Σαν κυρίαρχο ζήτημα για τη σύγχρονη κοινωνία αναδεικνύεται η επαναδραστηριοποίηση του πολίτη, που θα τον φέρει στο επίκεντρο λήψης και γνώσης των αποφάσεων. Κατά καιρούς διάφορες θεωρίες έχουν αναπτυχθεί και συζητηθεί: άλλες ριζοσπαστικές και ενδεχομένως μη εφαρμόσιμες, ενώ άλλες πολύ ενδιαφέρουσες και πιθανόν άμεσα πραγματοποιήσιμες. Μια από αυτές, που συγκεντρώνει και το μεγαλύτερο ενδιαφέρον ,στηρίζεται στις αρχές της άμεσης δημοκρατίας.
Για την Αρχαία Ελλάδα αυτό δεν αποτελούσε κάτι το καινούργιο ( εκκλησία του δήμου 5ος αιώνας π.Χ.) όμως σήμερα μετα από κάποιες ξεκάθαρες διαπιστώσεις για το πρόβλημα του δημοκρατικού ελλείμματος δηλαδή :
-Την απολιτική συμπεριφορά -κυρίως των νέων-
-Την επαπειλούμενη αύξηση της αποχής από τις εκλογικές διαδικασίες -τόσο σε τοπικό όσο και εθνικό επίπεδο-
-Το αίσθημα απόρριψης του πολίτη από το κράτος
-Ο αποκλεισμός του από τα κέντρα λήψης των αποφάσεων και άσκησης της εξουσίας
-Η γενικότερη απαξίωση του πολιτικού συστήματος,
καθιστά επιβεβλημένο να εστιάσουμε το ενδιαφέρον μας και τη σκέψη μας στην εφαρμογή της άμεσης δημοκρατίας, λαμβάνοντας υπόψη τις σημερινές συνθήκες εφαρμογής της και διάφορα παραδείγματα άλλων χωρών. Για παράδειγμα στην Ελβετία αν η κυβέρνηση πάει να περάσει έναν νόμο και μια ομάδα κατοίκων καταφέρει να μαζέψει 50.000 υπογραφές ενάντια στον νόμο αυτό, τότε γίνεται δημοψήφισμα για να αποφασιστεί αν θα περάσει ο νόμος ή όχι Επίσης έχουν διάφορους νόμους με τους οποίους δίνονται πολλές ευκαιρίες στον λαό να συμμετέχει ενεργά σε τοπικό και κρατικό επίπεδο στο πολιτικό γίγνεσθαι. Στο Πόρτο Αλέγκρε της Βραζιλίας εφαρμόζεται τα τελευταία χρόνια ένα σύστημα άμεσης δημοκρατίας στη διοίκηση του δήμου. Να σημειωθεί εδώ ότι αυτό εφαρμόζεται από το 1989 από την τοπική κυβέρνηση που ανήκει στο Κόμμα των Εργαζομένων
(Ολόκληρο το κείμενο για το Πόρτο Αλέγκρε θα το βρείτε στη δ/νση
http://dimotika.snn.gr/amesi1.htm#_ftn7 )
Επειδή μιλήσαμε για την Εκκλησία του Δήμου «παρ αρχαίοις» θα πρέπει να αναζητήσουμε ένα σύγχρονο μοντέλο που να μπορεί να δρά υποβοηθητικά και παράλληλα με το υπάρχον αντιπροσωπευτικό σύστημα έμμεσης δημοκρατίας ενώ, θα έχει λόγο ύπαρξης και πραγμάτωσης μόνο εφόσον διασφαλιστούν οι απαραίτητες συνθήκες που θα επιτρέπουν στους πολίτες να διαδραματίσουν έναν πιο ενεργό ρόλο στη διαμόρφωση της πολιτικής ατζέντας υπό όρους ουσιαστικότερης και πιο άμεσης συμμετοχής τους στη λήψη αποφάσεων.
Οι παράγοντες επιτυχίας ενός τέτοιου εγχειρήματος έχουν να κάνουν αφενός με τη διασφάλιση ίσης πρόσβασης για όλους στην πληροφόρηση και την ύπαρξη μηχανισμών που θα επιτρέπουν ευρεία και άμεση συμμετοχή στο διάλογο -που παράλληλα θα ενθαρρύνουν την ανάδειξη θεμάτων προς συζήτηση απευθείας από το λαό- αφετέρου με τη δυνατότητα λήψης αποφάσεων για ζητήματα τόσο τοπικού όσο και εθνικού ενδιαφέροντος μέσω μιας άμεσης διαδικασίας όπως για παράδειγμα τα δημοψηφίσματα.
Ωστόσο, προϋπόθεση για την επιτυχία ενός τέτοιου μοντέλου αποτελεί η δυναμική του, που εξαρτάται από τον βαθμό στον οποίο θα είναι εφαρμόσιμο και αποτελεσματικό. Έτσι, κεντρικό ζήτημα αποτελεί το θέμα της χρηστικότητας και της μαζικής αποδοχής από την κοινωνία ενός ανάλογου μέσου ‘διαχείρισης των κοινών’ που θα πρέπει να είναι ΠΡΟΣΒΑΣΙΜΟ απ’ όλους μέσα σε ένα γνωστό και προκαθορισμένο πλαίσιο λειτουργίας.
Σήμερα με την εξέλιξη της τεχνολογίας και τη χρήση του Ιντερνέτ ολοένα και περισσότεροι πολίτες συμμετέχουν ενεργά αν όχι στη λήψη αποφάσεων ,τουλάχιστον δημοψηφισματικά ή με περιφερόμενα “πυραμοειδή» e-mails τα οποία σε πολλές περιπτώσεις είχαν και αποτελέσματα τουλάχιστον στην άσκηση πιέσεων προς διάφορες κατευθύνσεις.
Οι απαιτήσεις του ενεργου πολίτη σήμερα εστιάζονται στα παρακάτω
-Την ευθύνη να την έχει ο λάος όχι κάθε 4 χρόνια αλλα κάθε μέρα
-Την ελεύθερη έκφραση του λαού και τη δημιουργία σκεπτόμενων πολιτών
-Να μπορεί να τα καταφέρνει μόνος του, μακριά από εξαρτήσεις, οικογενειοκρατίες, την συνθηματολογία, τον λαϊκισμό, τα ρουσφέτια, τις κομπίνες, τις “κρυφές ατζέντες” και όλα όσα επακόλουθα έχει η συγκέντρωση εξουσίας σε λίγους και εκλεκτούς.
Μπορούμε να βγούμε από τα αδιέξοδα που (εμμεσα ) κι εμείς έχουμε δημιουργήσει και δεν πρέπει να μπερδεύουμε την αυτοδύναμη κυβέρνηση από τον ΑΥΤΟΔΥΝΑΜΟ ΛΑΟ
Για να γίνουν όλα αυτά (αν και είναι δύσκολο μονομιάς ο πολίτης να αναλάβει ευθύνες) , απαιτούνται αφενός πολιτικη βούληση και γερά νεύρα από όλους και αφετέρου
1/Η συνταγματική κατοχύρωση της άμεσης δημοκρατίας (που δεν πρέπει να τη μπερδεύουμε με τη συμμετοχική τοιαύτη)
2/Η ενεργή απαίτηση υλοποίησης των υποσχέσεων των κομμάτων εκ μέρους των πολιτών
3/Η αύξηση συμμετοχής των πολιτών στο Διαδικτυακό Τοπίο , η οποία παράγει αποτελέσματα μέν , αλλα ωστόσο οι περισσότεροι δεν μπορούν να συμμετάσχουν και μιλάμε για την ευρύτερη μάζα των ψηφοφόρων .Πρόβλημα κατανοητό που στην Ελλάδα θα αργήσει να επιλυθεί και είναι συνάρτηση πολλών παραγόντων . Πως μπορείς να ενδιαφέρεσαι για κάτι με το οποίο δεν έχεις επαφή; Απο τα 3 εκατομμύρια των ψηφοφόρων μας πόσοι διαθέτουν Ιντερνέτ ή αν το διαθέτουν πόσοι διαβάζουν η συμμετέχουν σε πολιτικά forums;
Η Συμμετοχή επομένως και ενεργοποίηση των πολιτών στο θεσμό της άμεσης δημοκρατίας είναι συνάρτηση της έλλειψης μιας συνταγματικής πολιτικής προς την κατεύθυνση της εμβάθυνσης της λαϊκής κυριαρχίας και της έλλειψης τόλμης, στην αναθεώρηση του Συντάγματος.
Ειδικότερα:
<Είναι γνωστό, κατ’ αρχάς, ότι η έως τώρα καθιέρωση του θεσμού του δημοψηφίσματος, είτε ως προεδρικής αρμοδιότητας (υπό το Σ. 1975) είτε ως αρμοδιότητας τύποις μεν της Βουλής στην ουσία όμως της κυβέρνησης (υπό το Σ. 1975/1986), πόρρω απέχει από το να προωθεί την άμεση δημοκρατία και την πολιτική συμμετοχή. Πράγματι, η ένταξη του θεσμού του δημοψηφίσματος στις ¬ υπερενισχυμένες ¬ αρμοδιότητες του προέδρου, κατά το Σύνταγμα του 1975, σε συνδυασμό και με τον ασαφή προσδιορισμό του περιεχομένου του («κρίσιμα εθνικά θέματα») φόρτισαν εξ αρχής αρνητικά την όλη προοπτική του και προδιέγραψαν κατά τρόπο ασφυκτικό τα περιθώρια άσκησής του. Αλλά και η αναθεώρηση του 1986 στο σημείο αυτό υπήρξε εξαιρετικά άτολμη και σε κάθε περίπτωση ατυχής: Αφ’ ενός διότι απλώς μετέτρεψε το προεδρικό δημοψήφισμα σε κυβερνητικό (πρόταση του Υπουργικού Συμβουλίου και έγκριση από 151 τουλάχιστον βουλευτές), με το ίδιο μάλιστα αόριστο περιεχόμενο («κρίσιμα εθνικά θέματα»). Αφ’ ετέρου δε διότι εισήγαγε μία μορφή νομοθετικού δημοψηφίσματος (για ψηφισμένα νομοσχέδια που ρυθμίζουν σοβαρά κοινωνικά ζητήματα, εκτός από τα δημοσιονομικά), υπό διαδικαστικές προϋποθέσεις (πρόταση από 120 και έγκριση από 180 τουλάχιστον βουλευτές) που το υπάγουν και πάλι, εμμέσως, υπό την έγκριση της κυβερνητικής πλειοψηφίας ¬ που ψήφισε το νομοσχέδιο… ¬ καθιστώντας έτσι σχεδόν απαγορευτική την άσκησή του. Έτσι δεν είναι διόλου συμπτωματικό ότι υπό το ισχύον Σύνταγμα δεν έχει διεξαχθεί κανένα δημοψήφισμα, γεγονός που επιβαρύνει το κλίμα της αποθάρρυνσης για συμμετοχή στα κοινά και γενικότερα της αποπολιτικοποίησης >
Γ. ΣΩΤΗΡΕΛΛΗΣ-ΤΑ ΝΕΑ , 22/02/2001
(συνεχίζεται)
Φόρουμ 
Τρι Ιουν 16, 2009 10:09 pm