H ήττα της Ευρωπαικής Αριστεράς

Από την σημερινή "Ε"

Του ΘΑΝΑΣΗ ΓΙΑΛΚΕΤΣΗ

Η ευρωπαϊκή Αριστερά είναι ο μεγάλος χαμένος των ευρωεκλογών. Η Ευρώπη της οικονομικής κρίσης στρέφεται προς τα δεξιά.

Με εξαίρεση ορισμένες χώρες (Ελλάδα, Δανία, Σλοβακία), οι Σοσιαλιστές καταγράφουν απώλειες και εμφανίζονται διαιρεμένοι και αποδυναμωμένοι, ανίκανοι να εκφράσουν τις προσδοκίες και τις ελπίδες των πολιτών. Στη Γερμανία, οι Χριστιανοδημοκράτες της Μέρκελ ξεπέρασαν κατά πολύ τους Σοσιαλδημοκράτες εταίρους τους στον κυβερνητικό συνασπισμό. Στη Γαλλία, ο Σαρκοζί επικράτησε άνετα, ενώ οι Σοσιαλιστές υποχώρησαν δραματικά στο αποκαρδιωτικό ποσοστό του 16,8%. Στην Αγγλία, ο Γκόρντον Μπράουν καταρρέει και το κόμμα του έπεσε στο 15,7%, στο πιο χαμηλό ποσοστό που είχε καταγράψει από το 1910. Στην Ισπανία, ο Θαπατέρο βρίσκεται 4 μονάδες πίσω από τη δεξιά αντιπολίτευση. Σχεδόν παντού η Δεξιά, είτε βρίσκεται στην κυβέρνηση είτε στην αντιπολίτευση, πέτυχε καλύτερα εκλογικά αποτελέσματα από την Αριστερά.
Θα περίμενε κανείς ότι μετά τη μεγάλη οικονομική κρίση, που σηματοδοτεί τη χρεοκοπία του νεοφιλελευθερισμού, οι Ευρωπαίοι πολίτες θα καταδίκαζαν με την ψήφο τους τους θιασώτες της απορρύθμισης, που είναι και οι κύριοι υπεύθυνοι για τα σημερινά δραματικά προβλήματα των ευρωπαϊκών κοινωνιών. Παράδοξα ωστόσο η φιλελεύθερη και συντηρητική Δεξιά, αυτή που εκπροσωπούσε για χρόνια τον χρεοκοπημένο νεοφιλελευθερισμό, βγήκε νικήτρια από τις κάλπες. Και αντίθετα, η σοσιαλιστική και σοσιαλδημοκρατική Αριστερά, αυτή που είχε συνδεθεί στο παρελθόν με την ενεργητική παρέμβαση του κράτους στην οικονομική ζωή, με πολιτικές ρύθμισης της αγοράς και προστασίας των πιο αδύναμων τομέων της κοινωνίας, γνώρισε μια μεγάλη ήττα. Πώς εξηγείται αυτό το παράδοξο;
Γιατί η κρίση του καπιταλισμού μεταφράζεται πολιτικά και σε κρίση της σοσιαλδημοκρατίας;
Είναι αλήθεια ότι η οικονομική κρίση και η απειλή της μαζικής ανεργίας επιτείνουν τα αισθήματα φόβου και ανασφάλειας, τροφοδοτώντας έτσι τις τάσεις για συντηρητική αναδίπλωση. Η ιστορική εμπειρία επιβεβαιώνει ότι η Αριστερά νικάει συνήθως σε περιόδους ανάπτυξης, όταν επικρατεί ένα κλίμα εμπιστοσύνης, ελπίδας, ανανέωσης. Οταν αντίθετα επικρατεί μια ατμόσφαιρα δυσπιστίας, ανησυχίας, φόβου, πεσιμισμού, οι άνθρωποι προσκολλώνται σε αυτό που κατέχουν και δεν θέλουν να το χάσουν ή στρέφονται προς αυτό που είναι γνωστό και παραδοσιακό και βλέπουν με καχυποψία κάθε αλλαγή ή ανανέωση. Αυτή η εξήγηση όμως δεν επαρκεί.
Θα πρέπει να συνυπολογίσουμε το ότι η κρίση δεν έπληξε μόνο τους μύθους της οικονομίας της ελεύθερης αγοράς και την πεποίθηση ότι οι αγορές αυτορρυθμίζονται. Τραυμάτισε ταυτόχρονα και την αξιοπιστία εκείνης της σοσιαλδημοκρατικής Αριστεράς η οποία είχε προσχωρήσει τόσο άκριτα στα νεοφιλελεύθερα δόγματα, ώστε βρέθηκε διανοητικά και πολιτικά απαράσκευη μπροστά στην έκρηξη της κρίσης.
Η κρίση σηματοδοτεί, για παράδειγμα, το τέλος του μπλερισμού, ο οποίος κυριάρχησε στην ευρωπαϊκή Αριστερά από τα μέσα της δεκαετίας του '90 ως η πιο προωθημένη απόπειρα εκσυγχρονισμού της παραδοσιακής σοσιαλδημοκρατίας.
Ηδη από τις αρχές της δεκαετίας του '80, με τη στροφή των Θάτσερ-Ρέιγκαν και μέσα στη δίνη της παγκοσμιοποίησης, επιβλήθηκε ένα διεθνές υπόδειγμα νεοφιλελεύθερης οικονομικής πολιτικής. Από τότε στην ημερήσια διάταξη της κυβερνητικής δράσης ήταν η απορρύθμιση, η ιδιωτικοποίηση, η ευελιξία, η ανταγωνιστικότητα, ως μοναδική στρατηγική με την οποία νικάει μια χώρα στον διεθνή οικονομικό στίβο. Η μεταρρυθμιστική κυβερνητική Αριστερά δεν μπόρεσε να αντισταθεί αποτελεσματικά και να αντιπροτείνει μια εναλλακτική στρατηγική.
Κατέληξε έτσι να συμμορφωθεί σταδιακά με το νέο κυρίαρχο υπόδειγμα οικονομικής πολιτικής και να εγκαταλείψει το κλασικό σοσιαλδημοκρατικό πρόγραμμα της αλληλεγγύης και της προστασίας των ασθενέστερων τομέων της κοινωνίας. Ο μπλερισμός παρουσίασε αυτή τη συνθηκολόγηση ως τολμηρή ανανέωση και εκσυγχρονισμό και συμπορεύτηκε χωρίς αναστολές με το κυρίαρχο ρεύμα της φιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης.
Τα όρια του «τρίτου δρόμου» φανερώθηκαν πιο καθαρά στα τέλη της δεκαετίας του '90, όταν η σοσιαλδημοκρατική Αριστερά και Κεντροαριστερά βρέθηκε στην εξουσία στις 11 από τις 15 τότε χώρες-μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Και αποδείχθηκε ανίκανη να επιβάλει μια αλλαγή προσανατολισμού και να προωθήσει ένα ευρωπαϊκό κοινωνικό και οικονομικό μοντέλο.
Αυτή η αναδρομή στο παρελθόν μάς βοηθάει ίσως να κατανοήσουμε ότι η ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατική Αριστερά δεν έχει υποστεί μόνο μια εκλογική ήττα. Προηγουμένως, και για πολλά χρόνια, έχει χάσει την ηγεμονία στο πεδίο των ιδεών και της προγραμματικής επεξεργασίας. Αυτή η ιδεολογική αδυναμία εξηγεί εν μέρει και το γεγονός ότι η κρίση και η χρεοκοπία του νεοφιλελευθερισμού δεν έχουν ακόμα οδηγήσει σε μια ριζική αλλαγή παραδείγματος. Στο παρελθόν τα κόμματα της Αριστεράς όλων των ρευμάτων παρήγαν σχέδια, διατύπωναν εναλλακτικά προγράμματα και πρότειναν στρατηγικές, ορθές ή εσφαλμένες, οι οποίες ήταν τουλάχιστον μια ένδειξη της πνευματικής ζωτικότητάς τους και της ενεργού πολιτικής παρουσίας τους.
Πώς όμως να πρωταγωνιστήσει σήμερα η σοσιαλδημοκρατία στη ζύμωση των ιδεών και στην επεξεργασία εναλλακτικών προγραμμάτων διακυβέρνησης, όταν σημαντικοί τομείς της έχουν διακηρύξει ότι πέρασε ανεπιστρεπτί η εποχή των ιδεολογιών και ότι οι ίδιοι τοποθετούνται πέραν της κλασικής διαίρεσης Αριστεράς και Δεξιάς;
Τα κόμματα της σοσιαλδημοκρατικής Αριστεράς ταλανίζονται επιπλέον από βαθιές εσωτερικές διαιρέσεις, που προκαλούνται όχι μόνον από ηγετικές φιλοδοξίες και προσωπικές αντιπαλότητες, αλλά και από βαθύτερες ιδεολογικές και στρατηγικές ταλαντεύσεις και αμφισημίες. Αντιμετωπίζουν έπειτα τον ανταγωνισμό των μικρότερων κομμάτων της ριζοσπαστικής Αριστεράς, που δεν παύουν να τους ασκούν αιχμηρή κριτική. Μετεωρίζονται για τη στρατηγική που πρέπει να ακολουθήσουν, δεδομένου ότι για να πετύχουν εκλογικές νίκες αυτά τα κόμματα δεν αρκεί να συσπειρώσουν την Αριστερά, αλλά χρειάζεται να κατακτήσουν και ένα σημαντικό τμήμα του μετριοπαθούς «μεσαίου χώρου». Αναμετριούνται επίσης με το πρόβλημα της σχέσης τους με την κοινωνία, επειδή η κοινωνική τους βάση αποτελείται σε μεγάλο βαθμό από πολίτες με υψηλό μορφωτικό επίπεδο, που ζουν κυρίως στις μεγάλες πόλεις και εργάζονται στον δημόσιο τομέα και τις υπηρεσίες,ενώ δυσκολεύονται να κερδίσουν την εμπιστοσύνη των λαϊκών στρωμάτων, των νέων και των μισθωτών του ιδιωτικού τομέα. Χρειάζεται, τέλος, να επινοήσουν νέες ιδέες και να βρουν λύσεις στο πρόβλημα της ταυτότητάς τους, του σχεδίου τους για την κοινωνία, καθώς καλούνται να δώσουν ένα πιο συγκεκριμένο και ουσιαστικό περιεχόμενο στον μεταρρυθμισμό τους ή στον «δημοκρατικό σοσιαλισμό», στον οποίο εξακολουθούν να αναφέρονται. *

Θα συμφωνήσω στα περισσότερα, αλλά θα σταθώ σε κάποια που έχω να επισημάνω .
Πρώτα από όλα σύντροφε Σπύρο: "αριστερά" . Ζήτημα ορολογίας ... εάν αυτοί είναι αριστερά, εγώ είμαι 10 Βελουχιώτηδες και Τσε μαζί. Νομίζω πως πρέπει να περιορίσουμε λίγο της ορολογία μας και ακριβολογώντας να μιλήσουμε για μαϊμούδες.
Μαϊμού αριστερά ναι, θα το δεχόμουν καλύτερα, αν και οι μαϊμούδες είναι γνήσιες ... . Ας πάρουμε λοιπόν το πισινό της μαϊμούς για να είμαστε μέσ στο νόημα. Αριστερά του Κ.τ.Μ.
Αυτοί ούτε το κεφάλι δεν έσκυψαν, με ψηλά το κεφάλι πήγαν !!!, περήφανοι και αποφασισμένοι. Οποιος σκύβει το κεφάλι καταλαβαίνει το πρόβλημα, νοιώθει ηττημένος, ταπεινωμένος, απλά δεν έχει λύσεις. Αυτοί έχουν το ίδιο πρόβλημα αξιοπιστίας με τους καθολικούς καλόγερους του μεσαίωνα βαφτίζουν το κρέας ψάρι ... το νεοφιλελευθερισμό σοσιαλισμό. Αυτοί οι καρδινάλιοι, οι φαρισαίοι της "αριστεράς".
Ανεγκέφαλοι, τσανακογλύφτες, ανεπαρκείς οσφυοκάμπτες ... ποιός θα τους πάρει στα σοβαρά ; ποιός θα ξυρίσει το μούσι του Σολάνα μαζί με το κεφάλι ;
Σοσιαλδημοκρατία = απάτη.
Αλλά και οι λοιποί οι σαλονάτοι, η αριστερά της διανόησης των σαλονιών ... .
Τι μένει; οι κόκκινοι επιχειρηματίες ;
Δεν λέω δούλεψε πολλή προπαγάνδα από την άλλη πλευρά, αλλά όταν είσαι "Αριστερά του Κ.τ.Μ" (ωραίος τίτλος για κόμμα) δίνεις δικαιώματα, πολλά δικαιώματα και εάν η "αριστερά" ξεχωρίζει για κάτι αυτό είναι η τιμιότητα, η ευθύτητα, η συνέπεια.
Υπάρχουν πολλοί τέτοιοι Σπύρε;

Οσο για το "Μάαστριχτ" ποιός το λιβάνισε μετά Βαΐων και κλάδων; ποιός το εφάρμοσε σαν ιατρικήγ συνταγή τόσα χρόνια;
Εγώ; εσύ; εμείς ;

Κατ αρχήν Δημήτρη θα πρέπει να ορίσουμε τι σημαίνει Αριστερά σήμερα.
Η έννοια της Αριστεράς πριν 20-30 χρόνια ήταν σαφέστερη από ότι σήμερα.Πάλη των τάξεων και απεργιακές κοινητοποιήσεις των εργατών απέναντι στο κεφάλαιο της εργοδοσίας.
Οι ιστορικές ρίζες της Αριστεράς προέρχονται από τις αρχές της Γαλλικής επανάστασης , εμπλουτίστηκαν από τον Μάρξ και προστέθηκαν αργότερα και αιτήματα όπως προστασία του περιβάλλοντος , ανθρώπινα δικαιώματα κλπ.
Η Αριστερά ήταν πάντα διασπασμένη κυρίως σε τρία ρεύματα.
Κομμουνιστές , αναρχικοί και σοσιαλιστες που μεταλλάχτηκαν σε σοσιαλδημοκράτες.
Τα περισσότερα κομμουνιστικά κόμματα στην Ευρώπη τώρα ονομάζονται σοσιαλιστικά προτάσωντας την ειρηνική μετεξέλιξη της κοινωνίας με ένα κράτος περισσότερο δημοκρατικό και κοινωνικά δίκαιο.
Αντίπαλος της ο οικονομικός φιλελευθερισμός που αγνοώντας τις κοινωνικές διεκδικήσεις υποτάχθηκε στην ελέυθερη ανταγωνιστική αγορά με αποτέλεσμα την υπερσυγκέντρωση πλούτου σε μία οικονομική ελίτ και τον ανταγωνισμό πολυεθνικών που έχει σαν αποτέλεσμα την ανεργία και την φτώχεια μεγάλων κοινωνικών ομάδων.
Η κατ όνομα Αριστερά σήμερα προτάσει το συλλογικό απέναντι στις ατομικότητες ισχύος , έναν όρο που από σένα τον διάβασα πρώτη φορά.
Δυστηχώς άποψή μου είναι ότι ο οικονομικός ανταγωνισμός δημιούργησε και κοινωνικό ανταγωνισμό με αποτέλεσμα η αριστερή θεωρία περί συλλογικών αποφάσεων και κατά συνέπεια κοινωνικού ελέγχου να μην έχει αντίκρισμα στην κοινωνία αφού όλοι κοιτούν να σώσουν τα δικά τους οπίσθια....
Ο άνθρωπος έχει υποδουλωθεί , είναι ανελεύθερος , μόνος και χαριτολογώντας θα πω ότι δεν καταλαβαίνει το "πήδημα" αφού από τον κατ εξακολόυθηση βιασμο έχει χαλαρώσει ο μυς...
Εκει είναι και το βασικό πρόβλημα της Ευρωπαικής Αριστεράς που σήμερα απρόσμενα λόγω και της οικονομικής κρίσης καταποντίζεται στην Ευρώπη.
Κατά την ταπεινή μου γνώμη οι ιδέες της Αριστεράς όσο υπάρχουν άνθρωποι θα είναι επίκαιρες.

Το πρόβλημα κατά τη γνώμη μου (σε προσωπικό επίπεδο) ξεκινά από τα βιολογικά μας χαρακτηριστικά συνοψιζόμενο στην ανάγκη επιβίωσης, που είναι κατά βάση ατομική βιοτική αναγκαιότητα.
Το πρόβλημα υποτίθεται ότι λύνεται ευχερέστερα με την κοινωνική οργάνωση, η οποία προσφέρει μεγαλύτερη ισχύ και δυνατότητες στους ανθρώπους (πολλαπλασιασμός ισχύος και δυνατοτήτων). Οταν όμως οι κοινωνίες λειτουργούν σαν κοινωνίες λύκων (δεν έχω τίποτα με το ζώο και την κοινωνικότητά του), όταν οι κοινωνίες ανταγωνιστικά καννιβαλίζουν σε συλλογικό και ατομικό επίπεδο, τότε ο βιοτικός ατομισμός επανέρχεται στο προσκήνιο. Μαζί του έρχεται και η εκμετάλλευση του μεμονωμένου αδύναμου ανθρώπου. Γιατί δεν καταλαβαίνει ο άνθρωπος την ανάγκη της συλλογικότητας ; Επειδή κυριαρχεί ο συλλογικός καννιβαλισμός και δεν εμπιστεύεται τίποτα και κανένα. Είναι άλλωστε βέβαιο ότι η κάλυψη των ατομικών αναγκών είναι ευκολότερη από την αβέβαιη συμμετοχή σε περίεργες απατηλές και επικίνδυνες συλλογικότητες, ιδίως όταν οι τελευταίες απαιτούν από τον άνθρωπο μια σειρά από εξευτελισμούς και ματαιωμένα όνειρα σε όφελος πάλι κάποιων ατομισμών ... .
Η "αριστερά" εάν υπάρχει είναι πλήρως υποταγμένη στο μοντέλο του καννιβαλισμού, ταυτίστηκε και έγινε κομμάτι του, δίδαξε τον καννιβαλισμό και δυστυχώς έπαυσε να είναι "αριστερά". Η θέση των αστείων μαριονετών που αυτόκλητα την εκπροσωπούν είναι σωστά στο κοινωνικό περιθώριο, γιατί εκφράζει μια διπλή απάτη, πέρα από την απάτη του καννιβαλισμού εκφράζει και εκπροσωπεί και την απάτη του λόγου, την α-συνέπεια που κάποτε έγραψα.
Στην πραγματικότητα δεν στενοχωριέμαι για τους κάθε λογής "αριστερούς", είναι οι πρώτοι που πρέπει να ταφούν στο ιστορικό και κοινωνικό περιθώριο. Στενοχωριέμαι για τους ανθρώπους που βιώνουν συνολικά αδιέξοδα και γίνονται θύματα μιάς τεράστιας απάτης από το συντονισμένα ξεφτιλισμένο πολιτικό σκηνικό, από δεξιά έως αριστερά.
ε την Οταν καταρρέουν

Η Αριστερά (με την πλατιά έννοια της ιδεολογίας και των στοχεύσεών της) ούτε νικήθηκε ούτε και πρόκειται να νικηθεί ποτέ!!!

Πάρτε για παράδειγμα όλα τα ευρωπαικά δεξιά κόμματα και θα δείτε ότι σε επίπεδο λόγων έχουν κάνει τρομερή στροφή προς την Αριστερά και τις έννοιες που αυτή πρεσβεύει. Για δημοκρατία μιλάνε μετ΄επιτάσεως, για κοινωνική οικονομία επίσης μιλάνε μετ΄επιτάσεως (άσχετα που κοτσάρησαν την αγορά για να μήν τους ζητάνε οι λαοί τα ρέστα αργότερα...). Σκεφτείτε πρίν απο μιά πεντηκονταετία αυτήν την δεξιά και τί πρέσβευε και θα δείτε τί τεράστια στροφή έχει κάνει!!!

Η Αριστερά λοιπόν σήμερα (η πραγματική και όχι η γιαλαντζί) πρέπει και εκείνη με την σειρά της να κάνει την στροφή της. Και η στροφή αυτή δέν είναι άλλη απο τις πολιτικές της κατάργησης της ελευθερίας του κεφαλαίου και της μεταφοράς στην κοινωνική ιδιοκτησία όλων των απαραίτητων για την ζωή αγαθών. Οπως επίσης και η πραγματοποίηση της πλέριας δημοκρατίας και συναπόφασης σε όλο το πλέγμα της οικονομικής, κοινωνικής και πολιτικής ζωής.

Για έλεγχο του κεφαλαίου και της ελεύθερης αγοράς μιλάνε όλοι οι δεξιοί όπου γής. Οι πραγματικοί Αριστεροί το είδανε αυτό το έργο και ξέρουν ότι με τις σημερινές συνθήκες εξέλιξης του καπιταλισμού τέτοιο πράγμα δέν υπάρχει. Ένα βήμα εμπρός λοιπόν η Αριστερά για την κατάργηση της ελευθερίας του κεφαλαίου και όχι για ανέφικτο έλεγχό του.
Για Δημοκρατία μιλάνε οι δεξιοί, γενικώς και αορίστως. Για συμμετοχική Δημοκρατία σε όλα τα επίπεδα είναι το επόμενο βήμα μπροστά των Αριστερών. Ούτε ένας παγκόσμιος πολίτης να μήν είναι αποκλεισμένος απο την συμμετοχή και την συναπόφαση σε όλο το φάσμα της πολιτικής, οικονομικής και κοινωνικής ζωής.

Τί απο τα παραπάνω, οι Μπράουν, Θαπατέρο και το αξιοθρήνητο SPD προσπάθησαν να κάνουν ?????????
Πώς λοιπόν να μήν καταποντιστούν πανευρωπαικά και γιατί να ΜΗΝ καταποντιστούν ???

Πούπα θα συμφωνήαω με όσα γράφεις.
Στο κεντρικότερο πολιτικό ζήτημα το "Λαϊκό Ευρωπαϊκό Κόμμα" και το "Σοσιαλιστικό Ευρωπαϊκό Κόμμα" ταυτίστηκαν.
Θέλουν και τα δύο ένα κόσμο της "κοινωνικής οικονομίας της αγοράς" !!!