ΔΡΑΣΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ

Δεκεμβρίου 24, 2008


ΔΡΑΣΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ

Αναδημοσίευση

Κατηγορίες: ΚΟΙΝΩΝΙΑ & ΠΟΛΙΤΙΚΗ, ΠΟΛΙΤΙΚΗ & ΚΟΜΜΑΤΑ — dimkaramitsas @ 1:19 μμ





ΔΡΑΣΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ



Α. Ζώντας σε μια κοινωνία και ένα κόσμο τον οποίο απαρτίζουν όντα που βιολογικά αποκαλούνται «άνθρωποι» δεν θα ήταν ποτέ δυνατόν να επικεντρώνουμε την κοινωνική πολιτική μας δράση σε τίποτε άλλο.

Σε προηγούμενα κείμενα μου έχω αναφερθεί στην συγκρότηση των κοινωνιών, στην αιτιολογία και στον σκοπό τους. Δεν θεωρώ πως τα πράγματα που αφορούν την κοινωνική συγκρότηση και λειτουργία ήταν ή είναι παγιωμένα. Το αντίθετο, θεωρώ πως μέσα στις ανθρώπινες κοινωνίες τα πράγματα πάντα θα κινούνται, καθώς ωθούνται σε τούτο από τις ανάγκες που ο άνθρωπος και οι κοινωνίες του πρέπει να εξυπηρετήσουν.

Πρότεινα εδώ και πολύ καιρό την πολιτική δράση με κέντρο τον άνθρωπο, με στόχο την ατομική συνειδητοποίηση και ελευθερία και την δημιουργία συλλογικοτήτων κοινής πορείας προς την δίκαιη κοινωνία και την ισότητα.

Στο πλαίσιο αυτό διατύπωσα την θεωρία των βιοτικών αναγκών με βάση τον μοναδικό «ανθρώπινο» απαρέγκλιτο νόμο: το νόμο της ύπαρξης και της ζωής και τις ανάγκες που αυτές επιβάλλουν στο ον που αποκαλείται «άνθρωπος».

(Δεν μου αρέσει να γράφω σε πρώτο ενικό πρόσωπο και στην συνέχεια θα το αποφεύγω … η ατομικότητα του α’ προσώπου προσβάλλει την ελευθερία και την αξία των άλλων. )



Β. Πάνω στην θεωρία των βιοτικών αναγκών διατυπώθηκε η φιλοσοφική – πολιτική θέση ότι δίκαιη κοινωνία, δίκαιη πολιτεία είναι αυτή που εξασφαλίζει για κάθε άνθρωπο την επάρκεια των βιοτικών του αναγκών, των υλικών και των άϋλων, των επιστημονικά και βιολογικά απαραίτητων, αλλά και όσων μια κοινωνία θεωρεί βιοτικές ανάγκες μέσα από άμεσα δημοκρατικές αποφάσεις.

Τούτο με μόνο όρο αυτόν της γέννησής του και αναγκαία συνθήκη την παροχή της εργασίας του στην κοινή συλλογική προσπάθεια παραγωγής και για όσο χρόνο αυτό είναι αναγκαίο.

Ο πραγματικός σοσιαλισμός (ας τον πούμε «ελευθεριακό») ως θεωρία της κοινωνικής – οικονομικής ισότητας και η πραγματική δημοκρατία ως πολίτευμα της πολιτικής ισότητας, αποτελούν για εμένα, βιοτικές κοινωνικές ανάγκες.

Για την πραγμάτωση των στόχων αυτών χρειάζεται ο ελεύθερος άνθρωπος και ελεύθερος είναι ή μπορεί να γίνει μόνο ο άνθρωπος που πρώτα από όλα έχει εξασφαλίσει τις βιοτικές του ανάγκες σε μία κοινωνία ισότητας δικαιωμάτων και υποχρεώσεων.

Ελευθερία μέσα σε κοινωνίες ανισοτήτων και στερήσεων δεν μπορεί να υπάρξει, ούτε μπορεί να εννοηθεί ελευθερία στην πείνα και στην απαξίωση.

Τα αυτά ισχύουν για όσους με την δράση τους προκαλούν τα ανωτέρω φαινόμενα καρπούμενοι προς ίδιον όφελος τεράστιες ποσότητες αγαθών. Αυτοί δημιουργούν το πλαίσιο της κοινωνικής ανισότητας.



Γ. Πάνω στα ανωτέρω και σε πολλά άλλα που είναι άμεσα συνδεδεμένα με αυτά υπήρξε τεράστια εργασία από πολλούς συντρόφους. Υπήρξε η κατάληξη όχι μόνο σε επιμέρους θεωρητικές συζητήσεις, αλλά κυρίως σε πρακτικές εφαρμογής που καλύπτουν και το σήμερα και το άμεσο μέλλον, αλλά και το απώτερο μέλλον. Ο στόχος ορίστηκε, η πορεία χαράχθηκε, οι αρχές και τα βήματα μελετήθηκαν και αποσαφηνίστηκαν και στα πρακτικά τους πλαίσια .

Ζητήσαμε και ζητούμε τον ορθολογικό επαναπροσανατολισμό και επανακαθορισμό των κοινωνικών στόχων και της κοινωνικής δράσης της κοινωνίας, ώστε η ανθρώπινη κοινωνική δράση, η ίδια η ανθρώπινη κοινωνία να λειτουργεί από τον άνθρωπο και για τον άνθρωπο.

Απορρίπτουμε την δράση υπέρ του ατομικού συμφέροντος, την δράση υπέρ αορίστων εννοιών – πλασμάτων, όπως η «αγορά», το «κέρδος» και άλλα τινά που κατατείνουν στον απανθρωπισμό της κοινωνικής λειτουργίας, στην λειτουργία της ανισοτικά και για την εξυπηρέτηση μεμονομένων ατόμων ή ομάδων.



Δ. Πιστεύω – ίσως να πιστεύουμε και πολλοί άλλοι – ότι η ανθρώπινη και κοινωνική δράση πρέπει να προσανατολιστεί στην κοινή και ίση προσπάθεια για την κάλυψη των ανθρώπινων βιοτικών αναγκών. Ο σχεδιασμός της κοινωνικής πολιτικής οικονομίας σε αυτό πρέπει να επικεντρωθεί και να κατατείνει.

Από την άμεση εξυπηρέτηση των βιοτικών αναγκών πρέπει να ξεκινά μια κοινωνία την λειτουργία και την δράση της και όχι από αόριστες ανισοτικές έννοιες όπως το κέρδος, η πρόοδος, η αύξηση παραγωγής, η ανάπτυξη, καθώς οι έννοιες αυτές στο σημερινό γίγνεσθαι τίθενται για να εξυπηρετούν κατά προτεραιότητα τις ατομικότητες ισχύος, τους ισχυρούς που εγώ αποκαλώ ψυχασθενείς, μανιοκαταθλιπτικούς, ψυχωσικούς και άλλα τινά.

Η δράση του ανθρώπου πρέπει να εξυπηρετεί την κοινωνία του και όχι τον εαυτό του.

Αρα το ζητούμενο είναι να σχεδιάζουν οι κοινωνίες την δράση τους στοχεύοντας στην κάλυψη των βιοτικών αναγκών (που αν μη τι άλλο είναι μετρήσιμες) και επιμερίζοντας με ίσο τρόπο την κατανομή εργασίας απάντων για τον σκοπό αυτό. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε ένα πλανήτη ειρήνης και σε κοινωνίες ανθρώπων που βιώνουν την πραγματική ζωή.

Το ίδιο ζητούμενο θα έλθει να λυτρώσει τον πλανήτη από την καταστροφική του εκμετάλλευση, αυτή που δύναται να θέσει βίαιο τέλος στην ύπαρξη και την πορεία του ανθρώπινου είδους πάνω σε αυτόν.



Δ. Το σημερινό σύστημα δεν βασίζεται στην παραγωγή αλλά στην κλοπή, στην βίαια αφαίρεση είτε αυτή γίνεται άμεσα με πολέμους, ιμπεριαλισμούς και αποικιοκρατίες είτε έμμεσα με την βία της έννομης τάξης : του νόμου και με την οικονομική κερδώα αξιακή και υπεραξιακή θεώρηση κάθε δραστηριότητας, ακόμα και της ανθρώπινης ύπαρξης, ακόμα και της ανθρώπινης ζωής.

Το δικό μας σύστημα απαγορεύει την αφαίρεση και την εκμετάλλευση βιοτικών αγαθών και αναγκών. Οι βιοτικές ανάγκες και τα αγαθά που τις καλύπτουν πρέπει να αποτελούν παραγωγικό σκοπό για τις κοινωνίες και όχι αντικείμενο εκμετάλλευσης ή αφαίρεσης από άλλους.



Ε. Αυτά και άλλα πολλά σχετικά που έχουν γραφτεί, ίσως να αποτελούν αντικείμενο δράσης για επόμενες γενιές ανθρώπων στον πλανήτη, ειδικά όσο εμείς που σήμερα βιώνουμε στον πλανήτη αυτόν είμαστε απασχολημένοι με την εκμετάλλευση της καθημερινότητας των άλλων.

Ομως μπορούμε να ξεκινήσουμε με σαφή και προσδιορισμένο βηματισμό, από πράγματα που είναι δυνατόν εύκολα να γίνουν για να προχωρήσουμε εμείς και οι επόμενες γενιές προς το μέλλον της ανθρώπινης ελευθερίας και της κοινωνικής ισότητας.

Μέχρι σήμερα η ελευθερία ορίζεται ως δράση μέσα σε ένα σύμπλεγμα αορίστων νομικών όρων. Στον δυτικό κόσμο επιτρέπεται η ελεύθερη δράση εφόσον δεν θίγει τα δικαιώματα των άλλων. Το «δικαίωμα» όμως ως όρος, είναι μία αόριστη και ευμετάβλητη νομική έννοια.

Θα πρέπει λοιπόν να σκεφτούμε την αλλαγή του κατασκευάσματος και θεωρήματος αυτού και να το αντικειμενικοποιήσουμε με κέντρο τον άνθρωπο: Η ελεύθερη δράση του ανθρώπου επιτρέπεται εφόσον δεν θίγει τις βιοτικές ανάγκες άλλων ανθρώπων. Σκεφτείτε τώρα τον πλανήτη και τις κοινωνίες του να «υπακούουν» σε αυτή την αρχή, σε αυτό τον κανόνα … .Αν μπορείτε να φανταστείτε πόσα λιγότερα παιδιά θα πέθαιναν κάθε λεπτό, πόσο πιο ευτυχισμένη και ανθρώπινη θα ήταν η ζωή όλων, μπορείτε να προχωρήσετε στην ανάγνωση και των υπολοίπων. Εάν δεν μπορείτε σταματήστε εδώ και ξανασκεφτείτε τα προηγούμενα …



ΣΤ. Πολλά θα μπορούσαν να τεθούν και ευτυχώς έχουν τεθεί πάνω στο σκεπτικό της λειτουργίας των κοινωνιών με σκοπό την εξυπηρέτηση των ανθρώπων και των βιοτικών τους αναγκών. Κάνω λόγο για εξυπηρέτηση και όχι εκμετάλλευση και σε αυτό είμαι σαφής. Δεν μπορεί η ανθρώπινη δράση να έχει σκοπό την εκμετάλλευση των ανθρώπων, δηλαδή των βιοτικών τους αναγκών.

Αρα, εάν θέλαμε να προχωρήσουμε σήμερα σε ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο, μια κοινωνική συνθήκη και συμφωνία θα μπορούσαμε να ξεκινήσουμε από την αρχή : από τον άνθρωπο και για τον άνθρωπο, από όλους για όλους και όλοι μαζί στο αύριο.

Το τι συμβαίνει σήμερα και τι εξυπηρετεί η ανθρώπινη δράση και δραστηριότητα μπορείτε εύκολα να το συμπεράνετε, το ξέρετε ήδη … .



Ζ. Μιλώντας για το σήμερα και πέρα από την θέση της πιο πάνω θεωρίας στην κοινωνία θα έλεγα ότι μπορούμε να ξεκινήσουμε με σαφείς πρακτικές που θα κατασιγάζουν και θα καταργούν τις κοινωνικές ανισότητες και τις κοινωνίες που ελέγχονται από λίγους.

Ο στόχος πρέπει να κινείται προς την επαρκή κάλυψη των βιοτικών αναγκών των ανθρώπων μέσα από παραγωγικές συλλογικές ισότητας με την ενεργό δημοκρατική συμμετοχή σε αυτές και της κοινωνίας. Ετσι αποφεύγουμε την εκμετάλλευση των πολλών από τους λίγους και δημιουργούμε σταθερά θεμέλια ώστε τα βιοτικά αγαθά να καταστούν δυνατότητα συλλογικής κοινωνικής παραγωγής και απόλαυσης στο μέλλον.

Το πλάτεμα της ελεύθερης και ίσης πρόσβασης και χρήσης σε βιοτικά αγαθά αποτελεί μια αναγκαιότητα και αυτή δεν μπορεί να έλθει όσο οι κοινωνίες και τα κράτη είναι εξαρτώμενα συμφερόντων μιας ολιγαρχίας.



Η. Το πρώτο μέλημα είναι να ορίσουμε τα αγαθά αυτά, πρώτα τα άμεσα βιοτικά. Δεν μπορεί σήμερα να ορίζεται ως κοινωνικό αγαθό η υγεία και να μην ορίζεται η τροφή, η ένδυση και η στέγαση των ανθρώπων και να έχουν αυτά παραδοθεί στην κερδοσκοπία, είναι ένα σαφές πρωθύστερο. Ούτε μπορεί να ορίζεται ως κοινωνικό αγαθό η σχέση εξαρτημένης εργασίας, αυτή δημιουργήθηκε για να εκφράσει την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, την δημιουργία εξαρτήσεων και υπεραξιών υπέρ ολίγων. Αυτά να τα ορίσουμε ως κοινωνικό κτήμα και σκοπό.

Το δεύτερο μέλημα είναι να κινηθούμε ως χώρα προς την κατεύθυνση της δημιουργίας τους, προς την κατεύθυνση της επάρκειας. Να παράγουμε περισσότερο, αντί να παρέχουμε υπηρεσίες ο ένας προς τον άλλον. Αρα η κατεύθυνση μιας υγιούς κοινωνικής οικονομίας οφείλει να είναι προς την παραγωγή των βιοτικών αγαθών.

Η συγκρότηση μιας πλατειάς παραγωγικής βάσης αγαθών (υλικών και άυλων) πρέπει και μόνο αυτή μπορεί να κατατείνει προς την κοινωνικοποίηση των αγαθών που εξυπηρετούν τις βιοτικές ανάγκες. Τα αγαθά πρέπει να παράγονται από τον άνθρωπο για τον άνθρωπο και δεν μπορούν να ορίζονται ως οικονομικές αξίες.

Το πλάτεμα της δημοκρατίας (τρίτο μέλημα) θα φέρει την πραγματική πολιτική ισότητα, την κατάργηση των ειδικών δικαιωμάτων των ισχυρών να ορίζουν το γίγνεσθαι στο σημερινό πολίτευμα που ενώ είναι λειτουργικά ολιγαρχικό αποκαλείται δημοκρατία. Η ενεργός συμμετοχή των ανθρώπων στο γίγνεσθαι θα τους κάνει πιο υπεύθυνους και θα τους χειραφετήσει συνολικά.

Το πλάτεμα της γνώσης (τέταρτο μέλημα) και η συνεχής δημιουργία γνώσης ελεύθερα προσβάσιμης (έχω γράψει το πώς) όχι μόνο θα καταστήσει την παραγωγική πορεία πιο εύκολη, αλλά και θα πλατύνει τους ορίζοντες των ανθρώπων και της κοινωνίας μας. Η «ενδοσκόπιση» θα μας δώσει την δυνατότητα να γνωρίσουμε τις ανθρώπινες κλίσεις, τις ανάγκες, τα ταλέντα.

Το πλάτεμα της ιδιοκτησίας των μέσων παραγωγής (πέμπτο μέλημα) που θα γίνει μέσα από την παραγόμενη γνώση και την ενδοσκόπιση, θα νικήσει την ασταθή και εκμεταλλευτική οικονομία των λίγων και ισχυρών, θα πλατύνει το δικαίωμα της κοινωνίας των ανθρώπων να έχουν πρόσβαση και χρήση των παραγόμενων αγαθών. Η διαμόρφωση θεσμών όπως αυτός της κοινωνικής ευρεσιτεχνίας θα σταματήσει την εξάρτηση από τους οικονομικά ισχυρούς.

Εχει τεθεί, μελετηθεί και αναλυθεί πρακτικά το πώς θα συγκροτηθεί ο κάθε θεσμός, το πώς θα τεθεί σε πειραματική καταρχάς εφαρμογή και πως θα οδηγηθούμε στην πορεία της ατομικής και συνολικής καταξίωσης.

Προσωπικά νοιώθω άβολα, καθώς δεν μου αρέσει σε τόσο βαθειά ζητήματα να εκφράζομαι με ολιγόλογους τίτλους, όμως το πράττω στο κείμενό μου αυτό για να προκληθεί η σκέψη πολλών.

Ναι !!! υπάρχουν και άλλα μοντέλα κοινωνικής οργάνωσης εκτός από την βαρβαρότητα του καπιταλισμού.



Πρέπει όμως να ξεκινήσουμε, έχουμε ήδη αργήσει και η καμπή της ιστορίας είναι κρίσιμη. Εμείς έχουμε το μοντέλο και το όραμα … που απαντά στις ανθρώπινες αγωνίες, αξιώνει και απελευθερώνει τον άνθρωπο.



Θ. Θα ήθελα λοιπόν να αναφερθώ και λίγο στο μέλλον που μας προετοιμάζουν στην σφαίρα του καπιταλισμού:

Βασικά εναλλακτικά σενάρια : 3



α. Συνέχιση του γνωστού νεο-φιλελευθερισμού. Προϋποθέτει την πλήρη καταστροφή, το κοινωνικό και οικονομικό μηδέν για να ξεκινήσει από την αρχή συμπιέζοντας έντονα τα δικαιώματα των πολλών υπέρ των λίγων και δημιουργώντας νέες τεράστιες ανισότητες. Ο καπιταλισμός όμως ποτέ δεν φτάνει στο απόλυτο μηδέν, πάντα φυτοζωεί καθώς εκμεταλλεύεται τις ανθρώπινες βιοτικές ανάγκες. Για να φτάσει στο μηδέν και να ξεκινήσει να χτίζει σε νέες βάσεις δεν διστάζει να κάνει μαζικούς πολέμους ολικής καταστρεπτικότητας. Εάν δεν γίνει αυτό, εάν δεν το σχεδιάσουν ή δεν το κάνουν θα χάσει εδαφικά την ισχύ του. Η παγκοσμιοποίηση θα τεθεί υπό καθεστώς ελέγχου και δίπολα ή τρίπολα παγκόσμιας ισχύος και επιρροής θα ξαναδημιουργηθούν.



β. Μετάβαση σε νέο-κεϋνσιανισμό γκωλικού τύπου. Για τους κυριαρχούντες νέο-φιλελεύθερους καπιταλιστές θα αποτελεί καταστροφή του δόγματος και προφανώς οι πολιτικοί που τον εκφράζουν θα μετανοήσουν ή θα εξαφανιστούν από προσώπου γης. Οι συνθήκες σε πολλά κράτη (όπως στην Γαλλία και την Γερμανία είναι πολιτικά και οικονομικά ώριμες). Το σενάριο προβλέπει την επαναφορά του εθνικού κράτους στο προσκήνιο, την επαναφορά δασμών και την χαλαρή ομοσπονδία με άλλα κράτη (όπου αυτή υφίσταται). Η δημιουργία κρατικών συμμαχιών είναι δεδομένη για να εξασφαλιστεί η επάρκεια αγαθών και αγορών. Στο κοινωνικό πεδίο επιβάλλονται έλεγχοι που προστατεύουν την κοινωνία από την οικονομική δράση. Μέσα από ένα μηχανισμό συγχωνεύσεων και πτωχεύσεων που είναι αναγκαιότητα από την καταστροφή της παρούσας μορφής της οικονομίας δημιουργούνται μονοπώλια και ολιγοπώλια συγκεκριμένων οικονομικών παραγόντων που ελέγχουν προνομιακά τομείς ολόκληρους της οικονομίας. Το κράτος δημιουργεί δικά του μονοπώλια για να καλύψει τομείς της οικονομίας για τους οποίους δεν υπάρχει ενδιαφέρον από τους καπιταλιστές. Η λειτουργία των κρατικών μονοπωλίων τίθεται ως προσωρινή και πάντα μέσω του συστήματος προμηθειών εξυπηρετεί τους καπιταλιστές. Το στάδιο αυτό μπορεί να είναι και μεταβατικό για το επόμενο που ακολουθεί … .



γ. Επαναφορά του φεουδαλισμού, ως οικονομικού νέο-φεουδαλισμού. Πάντα ενδιέφερε τους καπιταλιστές ως «επιβράβευση» και παγίωση της οικονομικής ισχύος τους. Θα προηγηθεί η απαξίωση της αστικής δημοκρατίας ως πολιτεύματος και η ανάληψη της εξουσίας από οικονομικά ισχυρούς. Το σύστημα χάνει τα άμεσα κερδοσκοπικά του χαρακτηριστικά, η μεγάλη μαζική παραγωγή παύει με διάφορες προφάσεις και νέες θεωρίες να υπάρχει. Οι λαϊκές μάζες αποκόπτονται από την παραγωγή και χάνουν το δικαίωμα κάλυψης των βιοτικών αναγκών μέσα από την δραστηριότητά τους. Γίνονται μάζες, πληβείοι κανονικοί, που προμηθεύονται αγαθά μέσα από κουπόνια ή ηλεκτρονικές κάρτες. Επανέρχεται η δουλεία η σκληρή αστυνόμευση και η ποινή του θανάτου για να αντιμετωπιστούν οι κοινωνικές ταραχές. Ξεκινούν πόλεμοι μικρής ή μέσης έντασης και δαιμονοποιείται η πολιτική. Ο κόσμος αποτυπώνεται σε μία φωτογραφία των οικονομικά ισχυρών του σήμερα (αυτοί θα συγκροτήσουν τα νέα φέουδα) και οι ίδιοι δια των απογόνων τους συνεχίζουν να υπάρχουν για πολλούς αιώνες. Στην οικονομία κάθε οικονομικά ισχυρός ελέγχει ένα παραγωγικό τομέα παράγοντας αγαθά σε χαμηλή τιμή και κόστος, λόγω δουλείας, τα οποία διανέμει στους υπηκόους. Στην περίπτωση αυτή τους δούλους μπορεί να υποκαταστήσουν τα επιτεύγματα της ρομποτικής και το φαγητό ένα χάπι ή σκεύασμα χημικά παραγόμενων ουσιών.



Ι. Ισως, απέναντι στα μοντέλα αυτά που εκφράζουν την απαξίωση του ανθρώπου και την ανισότητα, σήμερα εμείς η αντικαπιταλιστική αντι-εκμεταλλευτική πλευρά του αξιωμένου ανθρώπου και της δίκαιης κοινωνίας επίσημα, από τις υπάρχουσες πολιτικές μορφές και προσωπικότητες του πλανήτη να μην έχουμε τίποτα, ή έχουμε ένα σχεδόν τίποτα. Για αυτό η θεωρία των βιοτικών αναγκών έχει την κοινωνική της αξία.



Σε κάθε περίπτωση σεναρίου για το μέλλον οφείλω να το θέσω από τώρα, από σήμερα … η δική μας κοινωνική πολιτική θέση, η δική μας πολιτική και κοινωνική συμφωνία πρέπει να στηρίζεται στις δικές μας θέσεις, στην ισότητα, στην δημοκρατία, στην κοινή κοινωνική πορεία, στην θέση πως όσα αγαθά αποτελούν βιοτικές ανάγκες ανήκουν σε όλους και όλοι μπορούν να απολαμβάνουν την χρήση τους συνεισφέροντας την εργασία τους για όσο χρόνο τούτο χρειάζεται.



Η δράση του ανθρώπου, ακόμα και των δημιουργημάτων του, πρέπει να εξυπηρετεί τον άνθρωπο και να ανήκει άμεσα στον άνθρωπο και στις κοινωνίες του.